اعجاز ادبی قرآن کریم و سیر تطور آن

Authors

  • رضوان باغبانی .
Abstract:

آغاز پیدایش بحث اعجاز به طور دقیق مشخص نیست؛ اما دیدگاه­های دانشمندان قرن دوم و سوم هجری پیرامون مسائل ادبی قرآن کریم، منجر به افزایش گستره­ی این بحث و تألیف کتاب­های مستقلی درباره­ی اعجاز در قرن­های بعد گردید. از جمله­ی این دانشمندان می­توان به ابوعبیده معمر بن مثنّی، یحیی بن زیاد فراء، جاحظ و ابن قتیبه اشاره کرد. ابوعبیده با تألیف کتاب «مجاز القرآن» و فراء با تألیف کتاب «معانی القرآن» در قرن دوم هجری گام­های اولیه را در باب اعجاز قرآن کریم برداشته­اند. هر چند این دو دانشمند در تألیفات خود به طور مستقیم به مسأله­ی اعجاز اشاره­ای ننموده­اند، اما با ذکر مسائل بلاغی قرآن کریم زمینه را برای طرح و گسترش اندیشه­ی اعجاز ادبی قرآن کریم فراهم آورده­اند. جاحظ برای نخستین بار در قرن سوم هجری به نظریه­ی نظم قرآن اشاره نموده است. وی همچنین به ردّ نظریه­ی صَرفَه که استادش نظّام بیان نموده، پرداخته است. ابن قتیبه در قرن سوم هجری کتاب «تأویل مشکل القرآن» را در دفاع از قرآن کریم و اعجاز و بلاغت آن و در پاسخ به طاعنانِ به نظم و اسلوب قرآن کریم تألیف نمود. وی با گذر از مرحله­ی اشارات و نظرات به مرحله­ی تألیف مستقل پیرامون اعجاز قرآن کریم و بیان وجوه آن رسید. این مقاله به دنبال آن است که سهم هر یک از این دانشمندان را در زمینه­ی دانش اعجاز ادبی قرآن کریم و سیر تطوّر آن روشن نماید. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سیر تطور دیدگاه های دانشمندان مسلمان دربارۀ مخاطبان اعجاز عقلی قرآن کریم

یکی از مسائل مربوط به اعجاز قرآن کریم، تقسیم معجزات به عقلی و حسی است. اما این تقسیم چگونه به وجود آمد و مقصود دانشمندان مسلمان از عقل در این تقسیم، عقل چه کسانی است؟ در پژوهش حاضر با بررسی تاریخی روشن می‌شود که این تقسیم برای نخستین بار توسط جاحظ (م 255 ق) و در پاسخ به این پرسش به وجود آمد که چرا تنها معجزۀ کتابی، یعنی قرآن کریم از میان تمامی پیامبران(ع) به حضرت محمد(ص) اختصاص دارد. دانشمندان ...

full text

سیر تطور تفسیر اخلاقی قرآن کریم

رویکرد اخلاقی در تفسیر قرآن در طول تاریخ اسلام دوره‌های گوناگونی را پشت سر گذاشته است. این ادوار در ویژگی‌ها و خصوصیات با هم تفاوت داشته‌اند. از عصر نزول قرآن و توأمان بودن روایات تفسیری و اخلاقی تاکنون پنج دوره در تفسیر اخلاقی قابل شناسایی و تفکیک است: 1. پیدایش توجه خاص به آیات مشتمل بر نکات اخلاقی (عصر اقدمین)، 2. افول صبغه اخلاقی در تفسیر آیات (عصر متقدمان)، 3. احیاء صبغه اخلاقی در قالب‌ تف...

full text

جلوه هایی از اعجاز ادبی قرآن کریم

full text

معنا شناسی و سیر تطور واژه «موت» در قرآن کریم

چکیده شناخت آخرین کتاب الهی و معجزه جاوید پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله در گرو شناخت صحیح و درست تک تک واژه­های آن است که با در نظر گرفتن تمامی شرایط عصر نزول اعم از مخاطب، زمان و مکان نزول آیات و ... می­توان به این امر نایل آمد. واژه موت در اصل به همان معنای مشهورش یعنی مرگ است و در ابتدا نیز به همان حالت جدا شدن روح از بدن و بی حرکت شدن جسم اطلاق می­شده؛ چرا که این حالت برای بشر موضوعی بو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 7

pages  46- 64

publication date 2012-06-20

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023